Van werknemer naar ZZP-er: ja of nee?

Hoe moet je het aanpakken als je werknemer ZZP-er wil worden en het liefst start met een klus voor jou?

Voor mijn Instagramrubriek #VraagtSuzanne vraag ik aan voor mij inspirerende ondernemers of ze nog een arbeidsrechtelijke vraag voor mij hebben. Deze keer een vraag van Linda Zwanenburg van Linda’s Resources. Zij helpt werknemers en kleine werkgevers zonder HR afdeling om zichzelf juridisch beschermen door middel van HR advies, HR documenten en informatieve blogs. Onlangs startte zij onder meer via Instagram een cursus solliciteren.

De vraag die zij natuurlijk ook prima zelf kon beantwoorden kwam van één van haar klanten. Hoe moest zij het aanpakken om van loondienst naar ZZP te gaan? Ik krijg de vraag ook regelmatig. Sterker nog, ik deed het zelf jaren geleden ook.

Hoe bedoel je van een dienstverband naar ZZP-er?

Ik werkte een aantal jaren als advocaat in loondienst bij een werkgever. Maar ik wilde meer. Ik zegde mijn baan op en startte een paar maanden later als advocaat in een maatschap. Toevallig ging één van mijn (nu ex-)collega’s vanaf datzelfde moment met zwangerschapsverlof. Niet ideaal voor mijn toenmalige werkgever om in één keer zoveel teamleden te moeten missen.

Daarom bedachten we de constructie dat ik voor een paar maanden nog een aantal klanten zou bedienen. Maar dan niet vanuit een loondienstverband, maar als zelfstandige (in de maatschap waar ik toen ging werken). Voor mij betekende dat een vliegende start.

Kan dat zomaar?

Je moet natuurlijk wel rekening houden met een aantal belangrijke aspecten. Zo wil je zeker voorkomen dat de ZZP-constructie een verkapt dienstverband is. Je zit niet te wachten op een naheffing van de Belastingdienst.

Een ander belangrijk punt is dat je als werkgever waarschijnlijk wil voorkomen dat je relaties bij jou vertrekken en voortaan zaken gaan doen met de ZZP-er. Of dat je inmiddels ex-werknemer andere collega’s ronselt voor haar nieuwe bedrijf.

Waarom wil je dat er geen sprake meer is van een dienstverband?

Zoals ik net al aangaf, wil je voorkomen dat de Belastingdienst een naheffing oplegt. Maar er zijn waarschijnlijk meerdere redenen waarom je geen dienstverband (meer) wil. Denk bijvoorbeeld aan het niet zo sympathieke voorbeeld van niet meer uitbetalen tijdens ziekte.

Hoe ga je te werk?

Het liefst heb je dat het dienstverband correct is opgezegd of je neemt zekerheidshalve een tussenpoos op van tenminste zes maanden. Er moet dus een duidelijk einde zijn gekomen aan het dienstverband. Het makkelijkste en meest voor de hand liggende is een eenduidige opzegging van je werknemer.

Verder zorg er je voor dat het duidelijk is dat er sprake is van een echte ZZP-constructie. Als voormalig werkgever ben je dus nu opdrachtgever. En je werknemer is nu opdrachtnemer. De relatie is als het goed is gelijkwaardiger dan voorheen het geval was.

Check ook wat het plan is van de voormalige werknemer. Heeft hij al andere opdrachten? Het aantal maakt volgens de Belastingdienst vooralsnog niet uit. En vraag jezelf af of hij gewoon blijft doen wat hij altijd al deed bij jou in loondienst?

Hoe zorg je ervoor dat het een zuivere ZZP-constructie is?

Want eerst was je medewerker een werknemer en nu huur je hem of haar in als ZZP-er. De hamvraag is: is er wel een verschil?

Denk daarbij met name aan de gezagsverhouding. Als het goed is, ontbreekt die namelijk. Waarom was die er eerst wel en nu niet meer? Of was die er misschien nooit? Je moet er vanuit kunnen gaan dat jullie nu als gelijkwaardige partijen met elkaar omgaan. De gezagsverhouding voorkom je onder meer door het volgende:

• Je houdt geen leiding en toezicht over de ZZP-er.
• Zorg voor zo min mogelijk gelijkenissen met het personeel.
• Wees je bewust van de manier waarop de ZZP-er naar buiten treedt.
• Lees dit blog voor meer info hierover.

Vooralsnog wordt er alleen opgetreden tegen kwaadwillenden. Hoe dat zit, lees je hier.
En hier lees je het rapport van de Belastingdienst over de afgelopen periode.
In deze uitspraak was er volgens de rechter in tegenstelling tot de bewering van de Belastingdienst geen sprake van een dienstbetrekking met een mediabedrijf.

Hoe voorkom je dat je relaties overstappen?

Natuurlijk ga je uit van vertrouwen. Je gaat immers niet zomaar door met de arbeidsrelatie, al is het op een andere manier. Maar er bestaat een grote kans dat je al een relatiebeding op had genomen in de arbeidsovereenkomst.

In de relatie van opdrachtgever en opdrachtnemer sluit je een nieuwe en andersoortige overeenkomst. Waarschijnlijk is dat een overeenkomst van opdracht. Denk ook aan een relatiebeding in die overeenkomst. Een concurrentiebeding gaat waarschijnlijk te ver. Lees hier hoe het zit.

En nu?

Voordat je van loondienst naar ZZP-relatie gaat, check je eerst de intentie en het verschil tussen de twee relaties. Hoe dan ook heeft het haken en ogen. Laat je dus goed informeren.