Elke maandagmorgen is het weer zover: één van je werknemers meldt zich ziek. Onder het mom van een griepje of hoofdpijn denkt hij over één of twee dagen weer aan de slag te kunnen. Een bedrijfsarts hoeft er voor die paar dagen niet aan te pas te komen, maar wat doe je tegen dit korte verzuim?
Sommige ondernemers zweren bij wachtdagen. Andere geven liever een positieve prikkel en belonen hun niet verzuimende personeel met een verzuimbonus.
Wat zijn wachtdagen en wanneer geef je een verzuimbonus? En waarom zou je er juist wel of liever niet aan beginnen?
Wat is een verzuimbonus?
Een verzuimbonus geef je aan werknemers die zich niet ziek hebben gemeld in een bepaalde periode. Je geeft bijvoorbeeld een geldbedrag of extra vrije dag als je werknemer zich niet ziek meldt. Deze positieve prikkel kan helpen om kort verzuim aan te pakken. Leg een dergelijke regeling vast in je bedrijfsreglement.
Denk hierover na voordat je een verzuimbonus toekent
Over welke periode meet je het verzuim? Dus geldt het per maand of per kwartaal of per jaar? Weet dat je jezelf hiermee extra administratieve lasten oplegt.
Wat is de inhoud van de verzuimbonus? Als het een geldbedrag is per maand kun je ook overwegen een gewone bonus aan je werknemers te geven. Of geef ze bij goed functioneren een structurele salarisverhoging.
Negatieve effecten van een verzuimbonus
Wat je absoluut wil voorkomen is dat je werknemer koste wat kost komt werken om zijn bonus niet in gevaar te brengen. Je bereikt daarmee het tegenovergestelde effect. De werknemers die namelijk echt snipverkouden zijn, steken hierdoor hun collega’s aan.
Als je werknemer zich ziek meldt, is hij de verzuimbonus dus kwijt. Dan kan hij net zo goed nog een paar dagen langer ziek blijven. Ook dit is een ongewenste bijwerking.
Het levert je dus extra administratie op, want wie houdt het bij?
En je hebt ongetwijfeld niet de bedoeling om je echt zieke werknemers te benadelen. Maar die uitwerking ligt wel op de loer.
Verzuimbonus in de media
Supermarktketen Hoogvliet geeft zijn werknemers een bonus boven op hun standaardsalaris als ze zich niet ziek melden. Dat roept vragen op, zeker nu het coronavirus rondgaat en zieke mensen nog meer worden aangemoedigd om thuis te blijven. Ik gaf input voor een artikel op NU.nl. Lees verder.
Naar aanleiding van de berichtgeving op NU.nl over verzuimbonussen bij Hoogvliet werd ik gevraagd of die juridisch gezien zijn toegestaan. Ik ben een paar minuten in gesprek met Thomas van Zijl. Luisteren vanaf minuut: 01:40. Klik hier.
En of ik het een eer moet vinden of niet, maar Peter de Waard noemde me in zijn column in de Volkskrant negatief. Oordeel zelf en klik hier (eventueel met betaalmuur).
Wat zijn wachtdagen?
Wachtdagen hebben een veel negatievere klank dan de verzuimbonus. Maar als je kort verzuim wenst tegen te gaan, is dit misschien wel een beter middel. Hoe werkt het?
Als je werknemer ziek wordt, betaal je zijn salaris uit. Lees alles over loondoorbetaling tijdens ziekte in dit blog.
Een wachtdag houdt in dat je over de eerste of tweede ziektedag geen loon betaalt. Houd dit dus ook goed bij in je administratie.
Hoe regel je wachtdagen?
Per ziektegeval mag je twee wachtdagen toepassen. Dit doe je meestal om te voorkomen dat een werknemer zich met elk wissewasje of elke maandagmorgen ziek meldt.
Wachtdagen mogen niet bij elke ziekmelding worden toegepast. Als er tussen twee ziekteperiodes minder dan vier weken zitten, tellen die als één. Denk er verder aan dat wachtdagen schriftelijk overeengekomen moeten zijn in de arbeidsovereenkomst of opgenomen moeten staan in een cao. Dat doe je door bijvoorbeeld de volgende tekst op te nemen:
De werkgever is gerechtigd om ex artikel 7:629 lid 9 BW twee wachtdagen op de periode van ziekte in mindering te brengen.
Dus wat doe je? Verzuimbonus of wachtdagen of …?
Ik ben benieuwd of het iets is voor je bedrijf en welke vorm je dan kiest. Ga je voor de verzuimbonus of voor wachtdagen?
Een derde optie kan zijn om een aantal baaldagen per jaar te introduceren. Dus maximaal twee dagen per jaar waarop je werknemer zich zonder reden zomaar mag afmelden. Of dat betaald of onbetaald is, spreken jullie vooraf met elkaar af.
Meer lezen over hoe je omgaat met zieke werknemers? In mijn gratis e-book geeft ik uitleg aan de hand van zestien praktijkvoorbeelden. Download hier.
Foto door Adrian Swancar via Unsplash
Het goede gesprek aangaan is helpend(er). En sturen op signalen! Liefst preventief. Als er vaker bijv. na het weekend verzuimd wordt door je medewerker, benoem dan feitelijk dat dat je opvalt (uitdraai verduimdata) soms schrikt een medewerker echt al als ie het lijstje ziet:” oeh zo vaak?” Hoor ik dan weleens. Ook dat je daar zorg om hebt, het dan ook nooit discussie kan worden wat de ingangsklacht van het verzuim is ( dan hoofdpijn, dan koorts, dan iets verkeerd gegeten bijv of oorzaak is ook niet bekend of gemeld (nooit op stoel bedrijfsarts gaan zitten)) maar de frequentie ervan. Stel medewerker de vraag wat hij er zelf aan kan doen om het te voorkomen, of er wellicht iets speelt waar (prof.) hulp bij nodig is? Etc.. Samen kom je dan verder. In praktijk werkt 2 baaldagen op jaarbasis goed merk ik, bij bedrijven. Ze worden amper opgenomen maar personeel ervaart het als gezien en gehoord voelen. Wachtdagen zie ik ook maar als iemand echt ziek-ziek is vind ik m niet okay. Een bonus zou ik niet aanbevelen, t kan averechts werken en als men dan klachten/beperkingen stapelt en dan uiteindelijk toch uitvalt is er langdurig verzuim aan de orde!
Goede aanvulling Cindy! Ik volg wat je zegt.
Verwachtingsmanagement, met een duidelijk (verzuim)beleid (en toepassing ervan) weten partijen waar ze aan toe zijn bij ziekteverzuim. In de regel levert dit veel meer op dan bonussen, boetes of wachtdagen!
Ik denk dat verzuim ook gedrag van de leidinggevende is. Zij geven immers het ziekteverlof. Dus als je iets aan het verzuim wilt doen moet je daar ook iets mee doen.
Daarnaast ben ik eens met Cindy. Tijdig het gesprek aan gaan met de medewerker om te kijken waardoor het (frequent) verzuim wordt door veroorzaakt en hier afspraken over maken. Daarbij vind ik dat we de medewerkers ook meer mogen aanspreken op hun verantwoordelijkheden. Dat mis ik nogal eens bij bedrijven. Het is te vaak onderdeel van de cultuur.
De afgelopen jaren heb ik als leidinggevende veel frequent verzuimgesprekken gevoerd…conclusie na alle gesprekken: “pech gehad en niks aan te doen”. Medewerker weet niet hoe op te lossen.
Ben het eens dat hier veelal een gedrags- en/of motivatieprobleem aan ten grondslag ligt.
Overigens is niet-ziek zijn toch de norm, wat al maandelijks gewaardeerd wordt? Moet daar dan nog een bonus bij.
Goed stuk. Al denk ik dat geen van de oplossingen écht iets oplost. Als iemand zich net iets te makkelijk ziek meldt, zou ik een gesprekje met hem/haar aan gaan (als dit mijn rol zou zijn).
Als ik een baaldag heb neem ik gewoon vrij. Dat doe ik ook als ik een hele hardnekkige migraineaanval heb. Ik consumeer dan zonder schuldgevoel naar mijn werkgever een knock outpil tot het leed geleden is.
Helaas heeft niet iedereen die mentaliteit en ik vermoed dat het geven van baaldagen gezien wordt als wat we vroeger gekscherend ‘(ik heb nog recht (!) op) GAK-dagen’ noemden. Deze zullen gewoon gezien worden als vakantiedagen en altijd opgenomen worden, want je hebt ze immers. Dan kan een werkgever er net zo goed voor kiezen om jaarlijks wat extra bovenwettelijk verlof te geven. Hoef je als werkgever ook niet te vragen of werknemer baalt of gewoon vrij neemt 😛
Helemaal voorkomen dat er mensen zijn die zich te makkelijk ziek melden, zal je denk ik niet. Als je mensen aanneemt kan je een beetje inschatten wat voor vlees je in de kuip hebt, maar ook dat kan anders uitpakken.
Als je alles van tevoren weet kom je met een dubbeltje de wereld rond, zegt mijn moeder (voormalig ondernemer én werknemer) altijd wijs. Dit geldt ook voor het aannemen van werknemers. Je hebt als werkgever geen vooruitziende blik en krijgt soms het deksel op je neus.
(Excuses voor de hoeveelheid spreekwoorden en gezegdes. Aardje naar mijn ‘moertje’.)
Wat een mooie aanvulling Astrid! Die GAK-dagen is iets wat we op die manier inderdaad niet moeten willen, denk ik.