Fooi: waarom maak je er afspraken over – en hoe?

‘Twee keer de saté en nog twee biertjes alsjeblieft.’ Jeroen drinkt het laatste slokje en geeft het lege glas aan de ober mee.

Terwijl hij voorover buigt, fluistert hij. ‘Het personeel hier kijkt tenminste naar je om.’

‘En je hoeft niet bang te zijn dat ze alleen maar drankjes rondbrengen en geen bestelling opnemen.’ Sylvia rolt met haar ogen.

‘Ik geef hem straks wel een dikke fooi hoor.’ Jeroen lacht.

Voor wie is fooi?

Je klanten laten wat kleingeld achter op tafel. Mooi voor de omzet of geef je het aan je personeel?

Fooi is voor je medewerkers. Wat dus niet mag, is met je werknemer afspreken dat fooien aan jou als werkgever worden afgedragen.

Wat spreek je dan wel af ?

Nou bijvoorbeeld het volgende:

1. Dat de medewerker die de fooi ontvangt, die ook mag houden.
2. Dat de fooi in een fooienpot wordt gedaan en dan eerlijk wordt verdeeld over het personeel, zodat de net zo hard werkende kok ook meedeelt in de fooi.
3. Dat je als werknemer geen fooi mag accepteren.

De eerste twee gevallen komen vaak voor in de horeca.

Maar in sommige bedrijven leg je als werkgever aan je werknemers op dat hij of zij geen geld mag aannemen van klanten, omdat je dit bijvoorbeeld ethisch gezien niet acceptabel vindt.

Wat als je werknemer de fooi niet in de pot doet?

Ik blijf het zeggen, maar ontsla je werknemer in ieder geval niet zomaar op staande voet. Die maatregel is vaak te rigoureus. Ook in dit soort gevallen.

Denk aan een oudere medewerker die al 10 jaar werkte bij een kringloopwinkel en die een klein bedrag van € 20,– in ontvangst nam. Hij hield het bedrag niet eens helemaal voor zichzelf, maar gaf een deel aan de chauffeur en deed de rest in de fooienpot.

Het Hyatt hotel op Aruba mocht een werknemer wel op staande voet ontslaan vanwege het feit dat zij fooien voor zichzelf had gehouden. Daar was een duidelijk reglement waar medewerkers vooraf over de verdeling van fooien hadden gestemd. De werknemer had na inwerkingtreding van het reglement niet minder ontvangen dan daarvoor. En zij was al eens gewaarschuwd dat de fooi in de pot moest.

Elk geval is weer anders als het gaat om ontslag op staande voet. Dus let op!

Wat als je je werknemer op non actief stelt?

Stel: je terrasmedewerker is niet zo proactief als die van Jeroen en Sylvia. Je kaart dit bij hem aan, maar zijn functioneren verbetert het niet. Sterker nog, de situatie escaleert. Om de rust in je tent te bewaren, zet je hem tijdelijk op non actief en hoopt er in die periode met elkaar uit te komen.

Tijdens de non actiefstelling – oftewel de vrijstelling van werkzaamheden – behoudt hij zijn salaris. Maar geen fooi, want dat is geen salaris. Meestal is de rechtbank terughoudend als het gaat om een vordering van een werknemer tot wedertewerkstelling in zijn functie, maar in een geval van een terrasmedewerker die aanspraak kan maken op fooien zal dat anders zijn.

Wat als je werknemer vertrekt?

Bij een einde dienstverband heeft je medewerker volgens het Hof Amsterdam recht op een pro rato deel van de fooienpot.

Wie betaalt belasting over fooi?  

Je bent een doorgeefluik voor je werknemer. Je hoeft als werkgever dus geen belasting of premies af te dragen over fooi.

Je mag trouwens ook niet met je werknemers afspreken dat zij minder dan het minimumloon ontvangen en de rest aan moeten vullen vanuit fooi. Doe je dit toch? Dan riskeer je een loonvordering vanuit de werknemer, maar ook dat de Belastingdienst de fooi toch belast.

En nu?
Maak afspraken over de verdeling van de fooi in een bedrijfsreglement of personeelshandboek.