MKB ondernemer De Vries huurt regelmatig freelancers/ZZP-ers in. Hij vroeg mij onlangs of de model overeenkomst van opdracht die ik ooit voor hem gemaakt had nog bruikbaar was. Daarin werd namelijk de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) genoemd.
Hij stelde die vraag natuurlijk niet zomaar. Inmiddels is het iedereen wel bekend. De VAR verklaring verdwijnt per 1 mei 2016. Ondernemer De Vries moest ik meedelen dat de overeenkomst nog maar deels bruikbaar was. Hieronder beschrijf ik wat er verandert en geef ik tips.
Waarom een VAR?
Als een freelancer/ZZP-er voor opdrachtgevers werkt, kan het onduidelijk zijn of zijn opdrachtgevers loonheffingen moeten inhouden en betalen over de inkomsten. De VAR gaf opdrachtnemer en opdrachtgever hierover duidelijkheid.
Er werd eigenlijk een soort vrijwaring gegeven voor de opdrachtgever dat er in ieder geval fiscaal gezien geen verrassingen konden plaatsvinden in de vorm van een loonheffing etc.
Op zich was deze vrijwaring niet voor 100% gegarandeerd, maar goed, dit gevoel had men met elkaar wel.
Waarom geen VAR meer?
De fiscus vond het met de VAR toch moeilijk om te controleren of opdrachtgevers en opdrachtnemers wel echt zo’n vrije relatie hadden. Schijnconstructies dienen tegen te worden gegaan, aldus de Belastingdienst. Met de VAR was er volgens de fiscus een te groot gevaar op het bestaan van een dienstverband tussen deze partijen.
In de praktijk kwam het namelijk vaak voor dat de bedoeling van partijen een andere was dan waarvoor de VAR was afgegeven. Met andere woorden, uit de manier waarop partijen hun relatie vorm gaven, bleek dat er regelmatig een dienstverband bestond.
Denk aan de gezagsverhouding die er vaak toch was en het persoonlijk moeten verrichten van arbeid. Als van een schijnconstructie sprake was, was de opdrachtgever loonheffing verschuldigd en riskeerde de opdrachtnemer bovendien een boete.
Modelovereenkomsten
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties – Wet DBA – brengt zogenaamde modelovereenkomsten voort die de VAR moeten vervangen.
Als partijen bovendien handelen conform de overeenkomst dan hebben ze de zekerheid dat de relatie niet wordt bestempeld als een arbeidsrelatie. Dan is dat een signaal van zelfstandigheid van de opdrachtnemer.
Partijen zijn dus gelijkwaardig aan elkaar en niet ondergeschikt zoals dat in een arbeidsrelatie juridisch gezien het geval is.
Zoek de verschillen
Wat zijn nu de twee grootste verschillen tussen deze twee fenomenen?
- De VAR diende ieder jaar aangevraagd en/of verlengd te worden. De modelovereenkomst is in principe vijf jaar geldig.
- De VAR kon worden gebruikt voor meerdere opdrachtgevers. De modelovereenkomst zal met iedere opdrachtgever gesloten moeten worden.
Waar moet je aan denken? 7 tips
- Op de website van de Belastingdienst staan voorbeelden van de modelovereenkomsten die gebruikt kunnen worden.
- Deze overeenkomsten zijn weliswaar niet allemaal waterdicht, maar een (eigen) overeenkomst kan ook ter controle worden voorgelegd worden aan de Belastingdienst. Deze zou dan binnen zes weken beoordeeld moeten worden.
- Van belang is om de zogenaamde ‘kernbedingen’ uit de overeenkomsten op te nemen en te respecteren. Hiervan mogen partijen niet afwijken. Hieruit blijkt namelijk dat de relatie van partijen geen arbeidsovereenkomst betreft. Iedere partij dient hiernaar te handelen. De verantwoordelijkheid kan niet meer worden afgeschoven op één partij. De Belastingdienst zal ook de handelwijze van partijen gaan controleren.
- Buiten de kernbedingen kan gewoon onderhandeld worden over de inhoud van de overeenkomst.
- Vanaf 1 mei 2016 komt de VAR te vervallen en start de implementatiefase. De implementatiefase voor de uitfasering van de VAR loopt tot 1 mei 2017. Tijdens deze wenperiode zal de Belastingdienst terughoudend zijn bij de handhaving van de nieuwe regels en organisaties waar nodig ondersteunen bij de invoering van de nieuwe werkwijze.
- Het gebruik van een schriftelijke (model)overeenkomst is overigens niet verplicht, maar is wel aan te raden.
- Heb je nog vragen, benader ons gerust vrijblijvend voor meer informatie.
Wat is jouw mening over het verdwijnen van de VAR? Gaat dit een gevaar opleveren voor ZZP-ers?
Reageer hieronder of door middel van een persoonlijk bericht.
Lees meer over VAR en DBA in dit blog of hier en ook nog in dit blog.
Fijn dat de Belastingdienst voorbeeld modelovereenkomst gemaakt heeft, maar waarom denken ze niet één stap verder en maken ze een online modelovereenkomst tool? Leg de papierwinkel druk maar weer bij juist die groep mensen neer die altijd weer met de juiste oplossingen komen….
Neem nou dit initiatief. Top, had de Belastingdienst zo zelf kunnen doen! http://onlinemodelovereenkomst.nl. Ik heb al even contact met ze opgenomen en het is van Blackorange, een internetbureau uit Amsterdam. Het is vrij simpel, maar het werkt en ze willen zo andere contracten toevoegen. Jammer dat dit weer uit het veld moet komen. Top jongens, laten we het samen makkelijker maken!
Eens Max! Dat zou het voor iedereen gemakkelijker maken. Buiten het feit dat de modelovereenkomsten van de Belastingdienst die er nu liggen niet zomaar één op één toepasbaar zijn voor iedereen (wel als je een stralingsdeskundige bent :)) is dit veel gemakkelijker. Als er wordt getwijfeld aan de inhoud, geldt zowel voor opdrachtgever als voor opdrachtgever dat het nog wel de moeite kan zijn om het simpel en snel te laten checken door een specialist.