Mag je een vaccinatiebewijs eisen?

Als een horecamedewerker een kop koffie drinkt in zijn vrije tijd dan moet hij een vaccinatiebewijs laten zien. Of in ieder geval een testbewijs.

Werkt die horecamedewerker in jouw restaurant dan liggen de kaarten opeens anders. Dan mag je namelijk vrijwel niets vragen.

Lastig uit te leggen. Of je het nu wel of niet eens bent met de wetgeving. En zoals ik al eerder zei: ik ga niet in discussie over gevoelens en kijk alleen naar de juridische spelregels.

Voor NU.nl gaf ik al eerder input over de vraag waarom je klanten wel om een coronapas mag vragen en personeel niet. Lees daarover meer via deze link.

Geen vaccinatieplicht

In mijn blog over vaccinatieplicht legde ik al uit dat je je werknemers niet kunt verplichten zich te vaccineren. Lees hier hoe dat zit en wat wel is toegestaan om vaccineren te stimuleren.

Vaccinatiedrang – of dwang?

Leaseplan verzocht als één van de eerste bedrijven aan hun medewerkers om alleen op kantoor te komen als ze gevaccineerd zijn. Later volgden ook Ticketmaster, RAI en Marel.

Bedrijven worstelen met dit vraagstuk. Met name bedrijven waar niet thuisgewerkt kan worden, zoals in de horeca of productielocaties. Want als een werknemer daar zich niet wil laten vaccineren, voor wiens rekening komt dan bijvoorbeeld een langere quarantaine?

Voor een artikel van RTL Nieuws gaf ik de volgende input over de plannen van Leaseplan: “Je mag a, geen vaccinatieplicht opleggen, en b, niet eens vragen of iemand gevaccineerd is. Overigens lees ik het ook niet als plicht. Ze zeggen niet letterlijk: je móét je laten vaccineren en ze gaan niet controleren.”

Nu toch wel vragen naar een vaccinatiebewijs?

Het korte antwoord is wat mij betreft nog steeds dat hier juridisch gezien in principe geen basis voor is. Dat heeft te maken met de AVG. Of een werknemer zich wel of niet heeft laten vaccineren is een medische vraag.

Meld een werknemer het uit zichzelf? Dat mag uiteraard, maar dan mag je het niet vastleggen in zijn dossier of in een ander bestand. Zelfs niet als hij of zij daar toestemming voor geeft.

Maar er is een interessante ontwikkeling.

Het ministerie treedt niet op tegen verzoek om vaccinatiebewijs

Sociale Zaken en Werkgelegenheid treedt niet op tegen bedrijven die van hun werknemers een vaccinatiebewijs eisen, aldus de berichtgeving op NU.nl vandaag.

De overheid geeft aan tussen twee vuren te zitten. Want aan de ene kant mag een werkgever niet verlangen dat hun werknemers hun vaccinatiestatus bekend maken. Tegelijkertijd zou een werkgever hier volgens de overheid wel naar mogen vragen, maar hoeven werknemers hier niet op te antwoorden. Het is een unieke situatie die misschien wel vraagt om een wetswijziging.

In een antwoord op Kamervragen geeft de (demissionair) minister van SZW op 1 oktober 2021 aan dat een werkgever een werknemer weliswaar niet mag dwingen tot vaccinatie, maar wel een moreel appel mag doen op een werknemer. Of als daar een goede reden voor is mag vragen of iemand gevaccineerd is. De minister noemt als goede reden als er geen alternatieven zijn voor een gezonde en veilige werkomgeving. Lees via deze link de antwoorden die SZW gaf.

Dus gewoon vragen om het vaccinatiebewijs?

Hoe flauw ook gezegd: dat ligt eraan. Als eerste denk ik dan aan de aard van je bedrijf. En als je in gesprek gaat met je werknemers over een vaccinatiebewijs bedenk dan ook wat je doet als je geen of een negatief antwoord krijg.

Geef je echt een instructie tot het laten zien van een vaccinatiebewijs dan is het de vraag of die instructie stand houdt als het voor een rechter komt. Er zullen in ieder geval rechtszaken komen, dus er zal zeker jurisprudentie volgen.

Een rechter bekijkt het ook naar de omstandigheden van het geval. Dus hoe veilig is de werkomgeving, zijn er andere opties en hoeveel contact is er met andere (kwetsbare) mensen?

En nu?

Heb je een bedrijf of ben je een HR specialist die worstelt met dit vraagstuk? Aarzel niet en bel of mail gerust voor een eerste kort vrijblijvend gesprek.

Foto: Prisca Visser Fotografie