Geluidsopname in het arbeidsrecht

Mag je een geluidsopname in het arbeidsrecht gebruiken als bewijs?

Wat als Laura een geluidsopname heeft gemaakt van het gesprek dat je met haar had over het niet verlengen van haar arbeidsovereenkomst? Dat gesprek waarin je haar zei dat je het gewoonweg te riskant vond om met haar door te gaan. En waarvan je eigenlijk niet meer weet of je ook iets zei over het IVF-traject waarin ze zit.

Kan zij iets met die opname? Had het uitgemaakt als ze vooraf om toestemming had gevraagd? In dit blog geef ik antwoord op deze vragen.

Laat een rechter een geluidsopname toe als bewijslast?

In de meeste gevallen wel, ook als die zonder toestemming is gemaakt.

In dit verband is ook interessant dat de tuchtrechter onlangs nog oordeelde dat een advocaat niet tuchtrechtelijk verwijtbaar handelde door te citeren uit onrechtmatig verkregen bewijs uit geluidsopnames.

En in het geval dat een werkneemster in het geheim geluidsopnamen maakte, had zij wel recht op een transitievergoeding. Puur, omdat het niet ernstig verwijtbaar is.

Een rechter is vaak nieuwsgierig en wil zoveel mogelijk context hebben om een zaak te kunnen beoordelen. Met name kantonrechters hebben een pragmatische aanpak.

Dus is geen toestemming vragen dan in alle gevallen OK?

Dat is wat mij betreft te kort door de bocht. Zoals ik vorig jaar ook tegen RTL Z zei: het kan zich echt tegen een werknemer keren.

Als het even mogelijk is, is het voor alle partijen beter om wel vooraf open kaart te spelen. In een zaak die ik behandelde, heeft een werknemer wel vooraf toestemming gevraagd toen hij in gesprek ging met zijn werkgever over een ontvangen waarschuwing. Die werkgever vond het goed en maakte zelf ook een opname. Het transcript van de opname diende later als bewijs in een procedure.

Beide partijen moeten altijd afwegen wat proportioneel is. Dus wat binnen de kaders de best mogelijke en minst belastende optie is om bewijs te vergaren.

Het maken van een geluidsopname kan negatief uitpakken

In een procedure zal een rechter het hele gesprek willen beluisteren. Het weglaten of inkleuren kan zich dan tegen een partij keren. Wat meeweegt is wat, hoe en op welke toon een partij iets zei.

Dat blijkt wel uit een uitspraak in een zaak van een medewerker van ING. Zij kon via de stiekem door haar gemaakte geluidsopname niet laten horen dat er sprake was van intimiderend gedrag. Daarnaast was zij bovendien selectief geweest met wat ze in het geding bracht. Verder bleek dat zij al vanaf de sollicitatieprocedure zonder medeweten van haar gesprekspartners geluidsopnames maakte. En die ook nog eens verspreidde via dropboxfiles. De arbeidsovereenkomst werd ontbonden op grond van een verstoorde arbeidsrelatie.

Ook in een ander geval keerde de gemaakte geluidsopname zich tegen de werkneemster. Zowel de inhoud als de toon maakte dat de kantonrechter van mening was dat sprake was van een ernstige duurzame verstoring van de arbeidsverhouding.

Een verpleegkundige handelde ernstig verwijtbaar door een geluidsopname te maken van het wassen van de rug van één bewoner door een andere bewoner.

En soms is een geluidsopname niet het bewijs wat je ervan dacht als werknemer. En helpt het gewoonweg niet bij de zaak.

Maar in deze gevallen was het maken van een geluidsopname wel handig

Een zwangere vrouw kon door haar heimelijk gemaakte geluidsopname wel aantonen dat haar arbeidsovereenkomst niet werd verlengd vanwege die zwangerschap. Hier lees je de uitspraak en hier de toelichting op RTL Z online. Zij had daarmee bewijs van zwangerschapsdiscriminatie.

Een werknemer kon in dit geval door middel van de geluidsopname aantonen dat hij op staande voet was ontslagen en dat de manier waarop niet deugde.

Nog even over Laura en haar geluidsopname

Een rechter zal een geluidsopname over het algemeen wel toestaan als bewijs. Of die nu wel of niet met toestemming is gemaakt. En in het geval van Laura bestaat de kans dat zij hiermee haar bewijs heeft dat haar arbeidsovereenkomst niet is verlengd op basis van een discriminatoire grond.

Maarrrr…

Maar het bovenstaande is wat mij betreft geen vrijbrief voor werknemers om in elk gesprek met een leidinggevende geluidsopnames te maken. Dit levert namelijk al snel een verstoorde arbeidsrelatie op. En ik ben de laatste die je – al dan niet onterecht – bewust wil maken van het risico dat er heimelijk opnames worden gemaakt. Aan de andere kant is het natuurlijk altijd en in elk geval van belang om als goed werkgever te handelen.

Extra leestip

In juni 2022 schreef ik voor het vakblad voor HR specialisten ‘HR Rendement’ een artikel over het maken van geluidsopnames in het arbeidsrecht. Daarbij haal ik ook verschillende uitspraken aan. Klik hier om te lezen.

Wat vind jij?

Heimelijk gemaakte geluidsopnames toestaan of alleen als ze met toestemming zijn gemaakt?