Mij werd gevraagd meer te delen over het onderwerp concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst bepaalde tijd
Het is in principe niet meer toegestaan om een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Motiveringsplicht is belangrijk
Is het concurrentiebeding noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen? Dat moet gemotiveerd worden in het beding.
De wetsgeschiedenis van de WWZ biedt helaas nauwelijks aanknopingspunten voor een nadere invulling van het criterium zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. In de literatuur neemt men aan dat het een zware toets betreft.
Uit de parlementaire geschiedenis blijkt dat sprake moet zijn van specifieke werkzaamheden of een specifieke functie die per geval een afweging en motivering vergen.
Aantal uitspraken over het concurrentiebeding
Inmiddels zijn er meerdere uitspraken gewezen op het gebied van het concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Helaas is nog steeds niet duidelijk wanneer er nu precies wel en wanneer er nu niet voldaan is aan die motiveringsplicht die ik hiervoor beschreef. Je kunt er niet lichtvaardig vanuit gaan dat een concurrentiebeding niet in stand zal blijven.
Ik geef hieronder een aantal voorbeelden uit de “nieuwe” rechtspraak.
Niet rechtsgeldig concurrentiebeding
De kantonrechter Amsterdam vond dat duidelijker had moeten worden gemaakt om welke specifieke werkzaamheden het ging. De in het contract opgenomen motivering was te algemeen. En bovendien onvoldoende toegesneden op de persoon van de werknemer.
Ook vond de kantonrechter dat de term belangrijke informatie onvoldoende omschreven om de noodzaak van het concurrentiebeding naast het geheimhoudingsbeding te kunnen onderbouwen.
Deze kantonrechter vond dus dat het concurrentiebeding onvoldoende gemotiveerd was.
Rechtsgeldig concurrentiebeding
De kantonrechter te Arnhem vond dat er wel een rechtsgeldig beding is gesloten in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Deze werkgeefster onderbouwde volgens de kantonrechter voldoende waarom zij de werknemer wilde binden aan het concurrentiebeding. Er waren vijf redenen opgenomen waarom het concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd noodzakelijk was.
De motivering van de zwaarwegende bedrijfsbelangen luidde als volgt:
“Het opnemen van het bovengenoemde concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever. Er is sprake van zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever omdat:
- tot de werkzaamheden van de werknemer behoort dat hij kennis neemt van klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/know-how;
- kennisname van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/ werkwijzen/knowhow bepalend zijn voor het succes van de onderneming van de werkgever;
- kennisname van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/ werkwijzen/computerprogrammatuur/know-how door directe concurrenten van de werkgever ertoe kan leiden dat de werkgever grote schade ondervindt in de vorm van toenemende concurrentie door deze concurrenten;
- de onderneming van de werkgever zijn producten/diensten aanbiedt binnen het gebied dat hierboven is beschreven;
- de werkgever er een zwaarwegend belang bij heeft te voorkomen dat concurrenten in het hierboven beschreven gebied op oneigenlijke wijze kennisnemen van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/know-how door de werknemer in dienst te nemen of op andere wijze van zijn diensten gebruik te maken.”
Het betrof in dit geval dus een zeer uitgebreid en gespecificeerd beding.
Kanttekening
Maar hoe verhoudt zich deze uitspraak tot een eerdere uitspraak van de kantonrechter te Amsterdam, die ik behandelde in één van mijn vorige blogs?
In dat geval oordeelde de kantonrechter immers dat “het genoemde opgebouwde netwerk, het marktgebied, de behoeften en de werkwijze niet nader waren ingevuld.” Ik vraag me af of dat in het voornoemde geval daadwerkelijk zo anders is.
6 Tips
In mijn eerdere blog gaf ik al drie tips die nog steeds, ook na de inmiddels ontstane jurisprudentie, van toepassing zijn. Daarom herhaal ik ze hieronder. Daarnaast voeg ik nog drie tips toe:
- Maak het concurrentiebeding zo specifiek mogelijk ten aanzien van de werkzaamheden en de functie. Benoem niet alleen dat het specifiek is, maar ook waarom dat het geval is.
- Denk dan niet alleen aan het specificeren van de werkzaamheden, maar ook aan een specificatie ten aanzien van de persoon en functie van de werknemer.
- Indien ‘belangrijke informatie’ wordt genoemd, benoem dan ook waar dit om gaat, zodat het niet enkel een kopie is van een geheimhoudingsbeding.
- Als wordt gerefereerd aan een netwerk of marktgebied omschrijf dan ook waar dit op ziet. Kortom, vermijd zoveel mogelijk algemeenheden.
- Neem liever een zeer uitgebreid en gemotiveerd beding op dan één die te kort door de bocht is geformuleerd.
- Geef niet iedereen met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een concurrentiebeding, maar beperk het echt tot de functies waarbij het noodzakelijk is, zodat ook daarmee aangegeven kan worden dat het opnemen van een concurrentiebeding noodzakelijk is en niet een algemeen uitgangspunt.
Overigens geldt het bovenstaande ook ten aanzien van een relatiebeding.
Ik ben benieuwd wat je ervaringen zijn met concurrentie- en relatiebedingen? Zijn er ook vragen over concurrentiebedingen in de relatie tot opdrachtgever en opdrachtnemer? Laat het mij weten!
