Finale kwijting in een vso

Je spreekt in overleg met je werknemer een regeling af over het einde van zijn dienstverband. Na het ondertekenen van de beëindigingsovereenkomst – ook wel de vaststellingsovereenkomst genoemd – sluiten jullie het boek.

Tenminste dat is de bedoeling. Reden waarom je een finale kwijting afsprak. Toch?

Waar moet je aan denken als je het hebt over finale kwijting? En is het boek altijd helemaal gesloten?

Wat is finale kwijting?

Je neemt zowel juridisch als feitelijk gezien afscheid van elkaar. Het is absoluut de bedoeling dat je na afwikkeling van de gemaakte afspraken niets meer van elkaar te vorderen hebt.

Ga dus vooraf goed na wat je wel en niet met elkaar afspreekt en wat de consequenties daarvan zijn. Heb je dus nog een bedrag tegoed van een studie die je werknemer volgt? Of wil je een eventuele loonvordering van je werknemer afkopen? Regel hier iets over en benoem het.

Natuurlijk sluit je het boek het liefst helemaal. En als dat echt niet in één keer lukt, benoem je expliciet op welk onderdeel jij of je vertrekkende werknemer nog mag terugkomen. Doe dat alleen bij hoge uitzondering.

Voorkom verschillende interpretaties

Soms probeert een werknemer terug te komen op de finale kwijting. Met name als het gaat om het uitkeren van bedragen, is het daarom goed om te benoemen waar die bedragen op zien. Voorkom met andere woorden de mogelijkheid van dubbele interpretaties.

Zo probeerde een werknemer via de kantonrechter een nabetaling te krijgen van eventueel gewerkte overuren. De kantonrechter ging hier echter niet in mee, omdat partijen in de vaststellingsovereenkomst een bedrag van € 8.000 bruto opnamen tegen finale kwijting. In dit bedrag is volgens de vaststellingsovereenkomst inbegrepen het salaris tot 1 maart 2022, inclusief alle overige vorderingen die werknemer nog meent te hebben op werkgeefster.

Neemt je vertrekkende werknemer niet voor de einddatum alle nog openstaande vakantiedagen op? Ook in zo’n geval is het verstandig om ter voorkoming van mistverstanden op te nemen hoeveel vakantiedagen je nog moeten uitbetalen en misschien zelfs tegen welk salaris.

Op welke bedingen wil je na afloop nog een beroep doen?

Er is veel te doen om het concurrentie- en relatiebeding. Lees er hier meer over.

Maar juist als de voorgenomen plannen wet worden, is het nog verstandiger expliciet zaken af te spreken over dergelijke bedingen. Het ziet er naar uit dat de vaststellingsovereenkomst in zo’n geval meer ruimte biedt dan zonder dergelijke afspraken. *Blijf goed op de hoogte door je in te schrijven voor de tweewekelijkse tips.

Ook nu is het verstandig om duidelijke afspraken op te nemen als je je ex-werknemer wil houden aan een concurrentie- en/of relatiebeding. Doe je dat niet dan is het risico groot dat je er door de finale kwijting geen beroep meer op kunt doen. Bovendien is het juist in een vaststellingsovereenkomst mogelijk eventuele onduidelijkheden weg te nemen en goede afspraken te maken.

Doet een werknemer overal afstand van door de finale kwijting?

Meestal wel. Ja, behalve dan de afspraken die je dus wel goed verwoord in de vaststellingsovereenkomst. Die moet je vanzelfsprekend naleven.

Maar een enkele keer oordeelt een rechter anders. Zo ook in het geval waar min of meer gelijktijdig langs twee sporen over twee verschillende onderwerpen werd gesproken, te weten enerzijds de vaststellingsovereenkomst en anderzijds de WIA-excedentverzekering. Een advocaat van werkgever behandelde het onderwerp van de verzekering en de HR-directeur nam de vaststellingsovereenkomst op zich. Daarnaast was er kennelijk sprake van een minimaal wettelijk compensatieniveau van de vaststellingsovereenkomst. Daarom vond het Amsterdamse hof het niet aannemelijk dat de werknemer zijn aanspraken uit hoofde van de WIA-excedentverzekering heeft willen prijsgeven. Het hof oordeelde dat de werkgever er niet op mocht vertrouwen dat de werknemer met het aangaan van de vaststellingsovereenkomst afstand deed van zijn vordering uit hoofde van de WIA-excedentverzekering.

Zijn feiten al bekend voor ondertekening finale kwijting?

Het ondertekenen van de vaststellingsovereenkomst is een momentopname. Na ondertekening voor finale kwijting blijken soms situaties aan de orde te zijn waar partijen vooraf niets over wisten. Hadden zij die – vaak ernstige – situaties wel goed in beeld gehad, hadden zij het boek voor dat deel niet willen sluiten.

Zo kwam een werkgever pas na het sluiten van de vaststellingsovereenkomst achter de door zijn werknemer gepleegde fraude. Toen werkgever de werknemer op die fraude aansprak, deed werknemer een beroep op het kwijtingsbeding. Volgens de werknemer wist de werkgever dat er van alles niet klopte. Het hof ging daar niet in mee, omdat uit niets bleek dat het de bedoeling van partijen was om fraude van de werknemer, die bij het sluiten van de vaststellingsovereenkomst bij werkgever niet bekend was, onder de werking van het kwijtingsbeding te laten vallen.

Maar een werknemer die probeerde een voorlopig getuigenverhoor vanwege een zaak van ongewenst gedrag op de rol te krijgen én die daarnaast een billijke vergoeding van € 150.000,– van haar werkgever eiste, kreeg nul op haar rekest. In die zaak was namelijk wel bekend dat er mogelijk een kwestie van ongewenst gedrag speelde. Sterker nog, hierover was gesproken bij het sluiten van de vaststellingsovereenkomst. Alhoewel haar gemachtigde tijdens de bedenktermijn nog probeerde de casus van de finale kwijting uit te zonderen, deed werknemer in kwestie geen beroep op de bedenktermijn. Al met al voor de kantonrechter voldoende reden om aan te nemen dat het wel degelijk de bedoeling was de casus onder de finale kwijting te laten vallen. Het enkele feit dat ze later hoorde dat een oud-collega mogelijk in haar voordeel wilde verklaren was onvoldoende om uit te kunnen gaan van nieuwe feiten.

Je werknemer heeft inderdaad de bedenktermijn

Inmiddels kunnen we al jaren uit de voeten met de bedenktermijn. Zonder opgaaf van reden mag een werknemer binnen twee weken (of drie weken als je niets opnam) terugkomen op de vaststellingsovereenkomst. Lees er hier meer over.

Als een werknemer in de onderhandelingen over een einde dienstverband wordt bijgestaan door een arbeidsrechtspecialist dan moet het overigens wel heel gek lopen wil er nadien ontbonden worden.

Hoe zit het met dwaling en finale kwijting?

Soms is een werknemer van mening dat hij niet goed wist wat hij deed. Als hij vooraf bekend zou zijn met bepaalde omstandigheden had hij anders besloten. Hij doet dan met andere woorden een beroep op dwaling.

Zo ook in het geval waar partijen een vaststellingsovereenkomst sloten in het kader van een reorganisatie. De werknemer vond dat hij ten onrechte niet was herplaatst in een uitwisselbare functie. Hij beriep zich ondanks de afgesproken finale kwijting op dwaling. Maar het Haagse hof zegt daarover: ‘omdat een vaststellingsovereenkomst strekt tot beëindiging of ter voorkoming van onzekerheid of een geschil, waaraan partijen zijn gebonden, dient het beroep op dwaling van werknemer met terughoudendheid te worden beoordeeld: partijen kunnen in beginsel geen beroep doen op dwaling over hetgeen waarover juist onzekerheid bestond. Aan de voorwaarden voor een geslaagd beroep op dwaling door werknemer is niet voldaan.’

Soms kun je geen finale kwijting afspreken al zou je dat willen

Een werkgever die bij beëindiging van een slapend dienstverband – na verzoek van werknemer – de voorwaarde van finale kwijting stelt, handelt in strijd met het goed werkgeverschap. Dit stelt de Hoge Raad in zijn arrest in 2022. Klik hier om te lezen.

De finale kwijting mag in zo’n geval dus geen voorwaarde zijn voor het aanspraak kunnen maken op de zogenaamde ‘Xella-vergoeding’.

En nu?

Bespreek voor het sluiten van een vaststellingsovereenkomst alle zaken die je maar kunt bedenken. Niet alleen in het kader van het dienstverband, maar ook in het kader van het beëindigen ervan. Neem de afspraken op in de vaststellingsovereenkomst én spreek finale kwijting over en weer af. Adviseer je werknemer om zich ook juridisch te laten bijstaan. Dit om gedoe achteraf zoveel mogelijk te voorkomen.

Andere tips als je aan de slag gaat met een vaststellingsovereenkomst:

• Lees mijn blog met daarin 10 tips voor het opstellen van een vaststellingsovereenkomst.
• Wat als je werknemer een concreet uitzicht heeft op een andere baan? Lees er hier meer over.
• Meer over de vso na twee jaar ziekte https://suzannemeijersarbeidsrecht.nl/blog/vso-na-twee-jaar-ziekte/
• En klik hier om gratis de checklist beëindigingsovereenkomst te bekijken, op te slaan of te printen. Het is een bewerking van één van de negen checklists uit mijn boek ‘Geen gedoe met personeel, arbeidsrecht voor ondernemers.’

Foto door Artur Aldyrkhanov op Unsplash