Het basiscontract – het einde van het nulurencontract?

Betekent de introductie van het basiscontract nu echt het einde van het nulurencontract?

Inkomenszekerheid en roosterzekerheid: dat zijn de redenen waarom de oproepovereenkomst weer op de schop moet, aldus minister Van Gennip in haar kamerbrief van april 2023.

De oproepkracht heeft volgens haar dus meer bescherming nodig. Alleen scholieren en studenten hebben nog vrijspelen als het aan de minister ligt.

Komt het basiscontract er en zo ja, wanneer?

Flex moet (nog) minder flex. Dat kan volgens de minister door het verder terugdringen van oproepovereenkomsten en het introduceren van een basiscontract. Maar laten we wel zijn, het is een kamerbrief en nog geen wet.

Het plan is om voor de zomer een internetconsultatie te doen waarin onder meer vakgenoten hun mening mogen geven. Daarna gaan kort door de bocht gesteld de plannen naar de Tweede Kamer en vervolgens zal er na instemming een wetsvoorstel aan de Eerste Kamer worden voorgelegd. De verwachting is dat het basiscontract niet eerder dan per 1 januari 2025 het licht ziet.

Ondertussen kan er nog van alles veranderen. Het zijn niet voor niets plannen.

Waarom moet er een basiscontract komen?

Is de rol van de oproepkracht echt zo belabberd dat er iets moet gebeuren?

Als je mijn blogs en nieuwsbrief leest, dan weet je al dat de arbeidsrelatie minder flexibel is dan gedacht.

In de wet staan ook nu al veel regels opgenomen over oproepovereenkomsten. Regels waardoor de oproepkracht meer zekerheid krijgt over bijvoorbeeld zijn ingeroosterde werktijden, uitbetaling van de oproepen en zijn arbeidsomvang.

Wat houdt het basiscontract straks in?

Als je nog wil werken met oproepkrachten dan ben je straks verplicht om vooraf een arbeidsomvang af te stemmen. Een nulurencontract is dan niet meer toegestaan. Maar werkgevers die werken met een zogenaamd min-max-contract zullen dit wel herkennen. Het volgende heeft er ook wel wat weg van.

De werknemers moeten namelijk 30% boven het afgesproken minimumaantal uren beschikbaar blijven. De bandbreedte van de toegestane oproepovereenkomsten is dan straks 130%. De bedoeling is kennelijk dat dat een hard gegeven is. Voor maximaal een periode van een kwartaal.

Als je bij dit type contract kiest voor een periode van langer dan een maand tot een kwartaal, gaat een verplichting tot gespreide loonbetaling gelden. Let er bij functies rond het minimumloon op dat dit nog wel goed gaat. Contracten met een jaarurennorm blijven mogelijk en staan los van het basiscontract.

De inroostering moet nog strakker. Als de werknemer buiten vooraf bepaalde en vastgelegde beschikbare uren opgeroepen wordt dan mag hij weigeren. De gedachte hierachter is dat werknemers op deze manier beter privéafspraken kunnen maken, bijvoorbeeld als het gaat om mantelzorgen. Of ze kunnen er gemakkelijker een andere baan bij nemen. Aan de andere kant: vragen staat vrij. Heb je je werknemer vaker nodig dan bel je hem natuurlijk alsnog.

De verplichting om na 12 maanden een vaste arbeidsomvang boven het eventueel gewerkte minimum aan te bieden, blijft.

Welk probleem lossen we met het basiscontract op?

In mijn optiek geen. Als je website en blogs vaker leest dan weet je dat de oproepkracht na enige tijd al een beroep kan doen op meer zekerheid. Daarnaast zie ik in mijn praktijk dat er simpelweg krachten zijn die graag die flexibiliteit willen behouden. Die hoef je niet in bescherming te nemen.

Is het basiscontract straks extra werk voor de ondernemer? Waarschijnlijk wel als het gaat om de administratie. In ieder geval voorzie ik meer werk advocaten. Die kunnen weer eens aan de slag met het reviewen van overeenkomsten. Maar goed, ik neem aan dat dat niet de insteek was van de minister toen ze het basiscontract bedacht.

Foto via Unsplash